پیشنهادهای رسانه‌ای و ارتباطی برای روزهای ماندن در خانه

۱- مصرف شبکه‌های اجتماعی را محدود کنید: شبکه‌های اجتماعی پر است از اخبار خوب و بد و پر از خبرهای راست و دروغ. خیلی وقت‌ها، وقتی رسانه‌های جریان اصلی محدودیت‌هایی دارند، همین شبکه‌های اجتماعی خبرهای حیاتی و مهم جامعه ایران را به ما داده‌اند. در جریان شیوع ویروس کرونا هم همین‌طور بوده و شبکه‌های اجتماعی اطلاعات مفیدی را به ما منتقل کرده‌اند. اما مراقب باشید که مصرف بیش از اندازه شبکه‌های اجتماعی ممکن است شما را مضطرب سازد و تحمل شرایط ماندن در خانه را سخت‌تر کند. در این روزها، بسیاری از کاربران گفته‌اند کسانی که مثلا از توییتر یا تلگرام کمتر استفاده می‌کنند، اعصاب راحت‌تری داشته‌اند. نمی‌گوییم شبکه‌های اجتماعی را به‌کلی کنار بگذارید یا خود را از واقعیت‌های اطراف‌تان دور کنید، بلکه برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی و محتوای آن‌ها سقف زمانی تعیین کنید. ابزار کنترل میزان زمان استفاده (Time Tracking) در تلفن‌های هوشمند می‌تواند برای این کار مفید باشد.

۲- تمام اخبار منفی را بازنشر ندهید: هشدار برای مواقع بحران خوب و مفید است. گاهی ممکن است خبر بدی را دریافت کنید که باید به‌سرعت آن را به بقیه هم بفرستید و به دیگران هشدار بدهید. بنابراین بازنشر خبرهای منفی بد نیست و اتفاقا گاهی لازم است. اما مراقب باشید که بیش از اندازه این کار را نکنید. هر خبر منفی‌ای را که دریافت می‌کنید، بازنشر ندهید. با خود بیندیشید که ممکن است یک فرد در حال غیرطبیعی و اوج بحران روحی ناشی از ترس از کرونا در خانه‌اش مانده باشد و بازنشر خبر شما قطره آخری باشد که ظرف تحمل او را پر می‌کند و با همین خبر منفی به‌ظاهر ساده، شاید زندگی‌اش به خطر بیفتد.

۳- مراقب ارتباطات انسانی خود باشید: معمولا ما ایرانی‌ها وقتی چندنفره توی خانه می‌مانیم، آن‌قدر توی کار هم دخالت می‌کنیم و با هم سایش پیدا می‌کنیم که زود دعوایمان می‌شود. در این روزهای کرونایی، وقتی توی خانه مانده‌اید و ناچارید با اهل خانواده بیشتر سر و کار داشته باشید، حریم‌ها را حفظ کنید. بگذارید اهل منزل حریم شخصی خود را داشته باشند و ساعت‌هایی برای خود تنها باشند. مدام به‌زور به آن‌ها روحیه ندهید یا نصیحت‌های صدباره نکنید یا به‌صورت کلیشه‌ای سعی نکنید آن‌ها را از گوشی‌هایشان جدا کنید. بگذارید راحت باشند و خودتان هم راحت‌تر باشید. اما با این حال، هر از چندی بهانه‌ای جور کنید تا با هم ارتباط چهره‌به‌چهره و کلامی داشته باشید. مثل خانواده‌هایی نباشید که یک صبح تا شب می‌گذرد اما یک کلام هم با یکدیگر صحبت نمی‌کنند. ارتباطات سالم نجات‌دهنده روزهای ناخوشی است.

۴- ارتباطات اجتماعی مجازی خود را بیشتر کنید: در دورانی که در خانه مانده‌اید، با دوستان و اقوام و آشنایانی که از شما دور افتاده‌اند تماس بگیرید. با دوستان نزدیک یا اعضای خانواده خود بیشتر از همیشه ارتباط برقرار کنید. سعی کنید با این کار ارتباطات اجتماعی خود را حفظ کنید و حتی آن را بیشتر از گذشته توسعه دهید. فکر نکنید که با یک پیامک یا ایموجی اتفاق خاصی نمی‌افتد بلکه همین کار کوچک ممکن است روحیه یک دوست، یک پدر، یک مادربزرگ، یک دختر یا یک نوه را خیلی بهتر کند. در این روزهای بحران کرونا، همه ما تحت فشاریم و لازم است که ارتباطات انسانی خود را حفظ کنیم.

۵- کتاب بخوانید، فیلم ببینید: هر کسی در کتابخانه خود کتاب‌های نخوانده زیادی دارد که به امید روزی گذاشته که فرصتی پیش بیاید و آن‌ها را ببیند. معمولا هم هیچ وقت این فرصت پیش نمی‌آید. کاش این ماجرای کرونا اتفاق نمی‌افتاد و ما همچنان فرصت نداشتیم این کتاب‌ها را بخوانیم اما حالا دیگر کاری است که شده؛ بنابراین بهترین وقت است برای اینکه برویم سراغ آن‌ کتاب‌ها. کتابی را انتخاب کنید که همین حالا دل‌تان می‌خواهد بنشینید و بخوانید؛ نروید سراغ کتاب‌هایی که خسته‌کننده‌اند یا تمرکز خیلی زیادی می‌طلبند. با اوضاع و احوال کنونی، تمرکز زیادی باقی نمانده که آن را هم صرف کتاب‌های خیلی سخت بکنیم. با این حال، اگر آدمی هستید که از خواندن کتاب‌های غامض و دشوار لذت می‌برید، آن هم در دورانی که تحت فشار عصبی هستید، چنان کتاب‌هایی می‌تواند انتخاب خوبی برایتان باشد. به همین ترتیب، فیلم‌های زیادی هم احتمالا به‌صورت دی‌وی‌دی یا در هارد دیسک‌های خود دارید که حرص زده‌اید و آن‌ها را ذخیره کرده‌اید، اما هیچ‌وقت سراغ‌شان نرفته‌اید. نگاه کنید که چه اندوخته‌ای در این زمینه دارید و هر کدام را که با شرایط روحی‌تان می‌خواند،‌ انتخاب کنید. شرکت‌های ویدیوهای درخواستی (VOD) هم هستند که فیلم‌ها و سریال‌ها را دوبله‌شده یا با زیرنویس فارسی منتشر می‌کنند و این روزها برای اینکه بازارشان رونق داشته باشد، تخفیف هم برای مشتریان قایل شده‌اند. از این شبکه‌ها هم می‌توانید فیلم ببینید. سعی نکنید که حتما فیلم‌های صرفا ملودرام یا مثبت و کمدی انتخاب کنید. حتی اگر فیلم وحشتناک یا جنایی هم ببینید، مشکلی نیست. این‌ها باعث تخلیه هیجانات شما می‌شوند؛ نگران نباشید.

۶- موسیقی گوش کنید: موسیقی یکی از ابزارهایی است که حالت روحی انسانی را به‌سرعت و به‌طرز عمیقی تغییر می‌دهد. در این روزها، سعی کنید هر نوع موسیقی‌ای را که دوست دارید گوش بدهید. مهم نیست که موسیقی شما آرام باشد یا مثلا از نوع اعتراضی و پرهیجان، کلاسیک و سنتی باشد یا هارد راک و بلوز. هرچه را که با روحیه سازگار می‌بینید گوش بدهید. مهم این است که موسیقی متناسب با حال‌تان باشد.

۷- پادکست بشنوید: خوبی گوش‌کردن به موسیقی یا رادیو یا پادکست این است که هم می‌توانید به چیزی گوش بدهید و هم اینکه دست‌تان را به کاری بند کنید. کار یدی در مواقعی که در خانه مانده‌اید و نمی‌توانید بیرون بروید خیلی خوب است چون بخشی از انرژی‌تان را تخلیه می‌کند. این روزها پادکست‌های فارسی خیلی زیادی تولید می‌شوند که حاصل کار شخصی افراد یا گاهی هم حاصل کار گروهی وابسته به یک شرکتند که می‌توانید آن‌ها را از اپلیکیشن‌های انتشار پادکست گوش کنید. محیط دربسته خانه‌ها معمولا آلوده به ویروس کرونا نیست. حتی می‌توانید با حفظ اصول بهداشتی کتابخانه خود را مرتب کنید، خانه را تمیز کنید و به پادکست هم گوش بدهید. یا اینکه مثلا با قلم نی خطاطی کنید یا کفش‌های خود را واکس بزنید. مهم این است که به یک کار یدی مشغول باشید و در عین حال، پادکست هم در گوش‌تان راه خود را می‌رود.

۸- کتاب صوتی بشنوید: اگر حال کتاب خواندن ندارید یا می‌خواهید روی زمین یا مبل یا تختخواب لم بدهید و ولو شوید و چشم‌هایتان را ببندید و اعصاب این را هم ندارید که چشم‌تان را مدام به صفحه کاغذ بدوزید و هزار فکر و خیال به سرتان هجوم می‌آورد، کتاب صوتی می‌تواند گزینه خوبی باشد. شرکت‌هایی هستند که کتاب‌های صوتی حرفه‌ای تولید می‌کنند، با گویندگانی که کارشان با بلدند و می‌توانند حس و معنای کلمات را به‌خوبی منتقل کنند. به وب‌سایت آن‌ها بروید و کتاب صوتی بخرید. این کار البته کمی خرج دارد ولی شاید آدم در این اوضاعی که آدم دستش از همه جا کوتاه است، بخواهد کمی بیشتر برای خودش خرج کند.

۹- مجله و کتاب و روزنامه دیجیتال بخوانید: این کار هم خرج بر می‌دارد ولی شاید به لذتش بیارزد. حالا که نمی‌توانید تا سر کوچه بروید و روزنامه‌ بخرید یا دست‌تان به کتاب‌فروشی‌ها نمی‌رسد، خواندن کتاب‌ها و مطبوعات دیجیتال می‌تواند راه‌حل جایگزینی باشد. چند سالی است که اپلیکیشن‌های فروش کتاب و نشریات دیجیتال فارسی تاسیس شده‌اند و می‌توانید به آن‌ها سر بزنید و از انبوه کتاب‌ها و مجلات‌شان خرید کنید. معمولا این کتاب‌ها را روی رایانه یا گوشی خود می‌توانید بخوانید. اگر بتوانید فایل مخصوص کتابخوان الکترونیکی کتاب یا نشریه دلخواه‌تان را به دست آورید که خیلی هم بهتر خواهد بود.

۱۰- نقشه سفر بکشید: این روزهای پراضطراب هم سپری خواهند شد. اصلا منظورمان این نیست که الکی به شما روحیه بدهیم و بگوییم خوشبین باشید و با اعتماد به نفس بگویید «من کرونا نخواهم گرفت»؛ بلکه باید نکته‌های بهداشتی را به‌دقت رعایت کنید و هر لحظه احتمال ابتلا بدهید. اگر مبانی پرهیز از مبتلاشدن به بیماری را رعایت می‌کنید،‌ مراقب باشید وسواس نگیرید. به روزهایی فکر کنید که این بحران تمام خواهد شد. احتمالا روزهای بهاری سال ۱۳۹۹ است؛ روزهایی که جان می‌دهد برای سفر. حالا که بیکارید و توی خانه مانده‌اید، برای یک سفر چندروزه در سال آینده برنامه‌ریزی کنید. نقشه‌ها را نگاه کنید، جاهای دیدنی را زیر نظر بگیرید و سعی کنید بهترین برنامه را بچینید. بله، بنزین گران است، دستمزدها کم است و خانواده‌ها ممکن است بضاعت سفر نداشته باشند. همه ما هم عقیده‌ای داریم درباره اینکه ریشه‌اش از کجا آب می‌خورد. اما بالاخره باید زندگی کنیم. همان‌طور که باید برای تغییر فردی و جمعی تلاش کنیم،‌ باید به فکر دمی زندگی‌کردن هم باشیم. آدمیزاد همین است؛ ترکیبی است از مسایل و جنبه‌های متضاد و گوناگون. این ویروس کرونا است که این تضاد را روشن‌تر و بزرگ‌تر جلوی چشم ما قرار داده است.